Van bi là một loại van được sử dụng rộng rãi để điều khiển dòng chảy của các chất lỏng, khí hoặc hơi. Cấu tạo chính của van bi bao gồm một quả bóng có một lỗ ở giữa được gọi là "lỗ bi", và khi quả bóng này quay một góc 90 độ so với ống, nó sẽ cho phép hoặc ngăn chặn dòng chảy qua lỗ bi đó. Đây là một giải pháp hiệu quả cho việc điều khiển chính xác lưu lượng, áp suất và nhiệt độ.
Các loại van bi phổ biến bao gồm:
- Van bi tay gạt (Lever Operated Ball Valves): Sử dụng một tay gạt để điều khiển, dễ sử dụng và thường được tìm thấy trong các ứng dụng dân dụng và công nghiệp nhẹ.
- Van bi điều khiển điện hoặc khí nén (Electric or Pneumatic Ball Valves): Được trang bị motor điện hoặc bộ phận khí nén để tự động hóa quá trình mở hoặc đóng van, thích hợp cho các hệ thống tự động hóa cao.
- Van bi nổi (Floating Ball Valves): Có quả bóng được treo giữa hai ghế van, thường được sử dụng cho áp suất thấp đến trung bình.
- Van bi gắn trục (Trunnion Mounted Ball Valves): Quả bóng được giữ cố định bằng trục và ghế van, phù hợp cho ứng dụng áp suất cao vì khả năng đóng mở chắc chắn và độ bền cao.
- Van bi ba chiều (Three-way Ball Valves): Có khả năng kết nối ba ống và có thể điều chỉnh để dòng chảy đi theo các hướng khác nhau, phù hợp với các hệ thống phân phối phức tạp.
- Van bi chống cháy (Fire Safe Ball Valves): Được thiết kế để duy trì hoạt động ngay cả khi xảy ra hỏa hoạn, có các tính năng an toàn đặc biệt như vật liệu chịu lửa.
Lựa chọn van bi theo môi trường và chất lỏng:
- Cho nước: Van bi bằng đồng hoặc thép không gỉ là phổ biến do độ bền và khả năng chống ăn mòn.
- Cho khí hoặc hơi: Van bi bằng thép hoặc thép không gỉ với kết cấu chịu áp suất cao là lựa chọn thường thấy.
- Cho hóa chất: Vật liệu như thép không gỉ 316, hoặc các vật liệu được phủ lớp PTFE hoặc PVDF có thể cần thiết để chịu được tính ăn mòn của hóa chất.
Van bi được đánh giá cao vì khả năng điều khiển chính xác, bảo trì đơn giản và thời gian hoạt động lâu dài, làm cho chúng trở thành một trong những lựa chọn hàng đầu trong nhiều ứng dụng công nghiệp và thương mại.