Nguyên Lý Điều Khiển Cửa Tự Động Trên Xe Buýt

Hôm nay B2bmart tiếp tục giới thiệu đến các bạn đọc về cơ cấu mở cửa xe buýt bằng khí nén, bằng điện và nguyên lý điều khiển của cánh cửa xe buýt. Nguy cơ mất an toàn và hướng cải tiến là gì?

Tình trạng và nguy cơ mất an toàn trên xe buýt công cộng

Như số liệu đã thống kê ở trên cho thấy, hiện nay số lượng xe Buýt công cộng trên địa bàn các tỉnh thành phố lớn đang hoạt động rất nhiều, tần suất khai thác rất cao. Chính vì vậy để đáp ứng được lịch trình khai thác như vậy thì áp lực thời gian đón, trả khách cho các bác tài là rất lớn.

Dẫn đến tình trạng đua tuyến, phóng nhanh, vượt ẩu, nhiều xe đã “rà rút” để rước khách. Có nghĩa là sau khi xuất bến thì xe chạy từ từ hoặc dừng ở trạm thêm một vài phút để đón khách, sau đó mới tăng tốc chạy đua về trạm cho kịp giờ đã ghi trên biểu đồ.

Đáng lo ngại nhất là khi xe buýt tấp vào trạm đột ngột và quay đầu xe rất nhanh khiến các xe gắn máy đang chạy trước hoặc chạy sau lúng túng. Có xe buýt còn bóp còi hơi inh ỏi khiến người đi đường giật mình.

Đáng kể hơn đó là tình trạng tài xế xe buýt đón, trả khách không dừng xe hẳn mà hối thúc khách lên, xuống xe gây nguy hiểm cho hành khách. Đa số xe buýt khi cho khách xuống đều chạy rề rề chứ không dừng hẳn, ngoại trừ khi nhiều khách cùng xuống một lúc.

Với thanh niên thì dễ nhưng với trẻ em hoặc người lớn tuổi, bà bầu… thì điều này rất dễ gây ra tai nạn. Để giải quyết tình trạng này cần có một hệ thống điều khiển cửa tự động trên xe buýt. Nghĩa là xe bắt buộc phải dừng hẳn thì cửa mới mở và cửa phải đóng hẳn thì xe mới được di chuyển.

Các loại Cửa tự động trên xe buýt công cộng

Hiện nay trên các xe buýt công cộng chủ yếu sử dụng các loại cửa tự động điều khiển bằng khí nén và điều khiển bằng điện.

Loại điều khiển bằng khí nén

Hệ thống cửa xe buýt Circle (áp dụng trên các loại xe Yutong, Higer, Kinglong, Dongfeng, Shaolin,…)

Hình 1: Mô tơ cửa tự động điều khiển bằng khí nén

Thông số kỹ thuật:

     + Áp suất vận hành: 4-10 bar, Nhiệt độ xung quanh: -50C đến +500C

     + Nguồn điện: 24V DC

     + Thời gian đóng/ mở: ~4 giây

Nguyên lý hoạt động:

– Cơ chế đóng/mở cửa thông qua hai xilanh tác động kép, được kích hoạt từ van điện từ. Chuyển động tịnh tiến của xilanh chuyển đổi thành chuyển động xoay trục cửa thông qua cánh tay xoay cùng với các con lăn dẫn hướng làm cửa được đóng vào hoặc mở ra.

– Khi hành khách hoặc các vật dụng bị kẹt trong quá trình đóng cửa, hệ thống cửa thông qua các cảm biến, điều khiển đảo ngược chiều chuyển động để mở cửa.

– Vận hành bằng tay: trong trường hợp khẩn cấp hoặc cửa gấp ở bất kì vị trí nào, xoay van khẩn cấp 90 độ (hoặc nút xả áp suất) để giải phóng áp suất khí trong xilanh, lúc này thao tác mở cửa có thể thực hiện bằng tay.

Hình 2: Sơ đồ nguyên lý hoạt động của mô tơ cửa điều khiển bằng khí nén

Loại điều khiển bằng motor điện

Nguyên lý hoạt động: 

– Khi nhấn công tắc đóng/ mở, động cơ điện sẽ được kích hoạt, điều khiển hoạt động của bánh răng và đòn đẩy. Chuyển động song phẳng của đòn đẩy đến trục quay của cửa, cùng với các con lăn dẫn hướng làm trục cửa xoay đóng hoặc mở. 

– Vận hành bằng tay: khi gặp các trường hợp khẩn cấp, gạt tay gạt ở phía trên cửa để đóng/ mở cửa bằng tay.

Hình 3: Mô tơ cửa điều khiển bằng điện

Cơ cấu đóng mở cửa trên xe Bus:

– Tự động điều khiển: Việc đóng mở cửa thông qua công tắc đóng/ mở để điều khiển hướng xoay của động cơ. 

– Điều khiển bằng tay: Nếu cần đóng/ mở cửa xe buýt bằng tay, chỉ cần đẩy tay cầm về vị trí “Manual”, thì cửa có thể dễ dàng đóng/ mở.

Hình 4: Mô tơ đóng mở cửa EFD5300 được sử dụng trên xe buýt 

– Cơ chế chống mắc kẹt: Trong quá trình đóng cửa xe buýt, nếu có vật bị mắc kẹt, động cơ ngay lập tức ngưng hoạt động thông qua các tín hiệu chuyển đến bộ điều khiển. Cửa được dừng lại cho đến khi bật công tắc đóng/ mở.

Hình 5: Hình ảnh thực tế lắp đặt trên xe

Hệ thống mạch điều khiển cửa tự động cho xe buýt

Dựa trên nguyên lý hoạt động của các loại mô tơ đóng mở cửa đã phân tích ở trên, ta có thể chế tạo được hệ thống mạch đóng/mở cửa tự động trên xe buýt dựa trên các điều kiện an toàn bắt buộc như sau:

– Điều kiện mở cửa đón/trả khách: Xe bắt buộc phải dừng hẳn thì cửa mới được mở.

– Điều kiện xe chạy trong khi cửa chưa đóng kín: sẽ có chuông cảnh báo cho tài xế biết đồng thời kích hoạt đóng cửa trong vòng 10 giây.

Sơ đồ nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển cửa tự động:

Hình 6: Sơ đồ nguyên lý hoạt động của mạch điều khiển cửa tự động

Hy vọng qua bài viết bạn đọc B2bmart.vn đã nắm được cơ cấu đóng mở cửa xe Bus bằng khí nén, bằng điện và nguyên lý điều khiển nó.